Sanat Metinlerinin Ayırıcı Özellikleri



Sanat metinlerinin ayırıcı özellikleri şunlardır:
(12. sınıf Türk dili ve edebiyatı konuları)

  • Sanat metinlerinin yazılış amacı okurlarda edebi zevk uyandırmak ve estetik güzellik duygusunu geliştirmektir.
  • Kelimeler gerçek anlamının yanı sıra yan ve mecaz anlamlarıyla da kullanılır.
  • Bu tür metinlerde öznel anlatım kullanılır.
  • Metinde geçen yargıların kanıtlanması zorunlu değildir.
  • Gerçek dünyadaki olaylar değiştirilerek yazarın bakış açısıyla okura sunulur.
  • Sanatsal metinlerde kurmaca gerçeklik vardır.
  •  Sanat metinlerinin ayırıcı özelliklerinden biri de üslup kaygısının ön planda tutulmasıdır.
  • Masal, roman, hikâye, fabl, destan, şiir, halk hikâyesi gibi türler sanatsal metinler grubuna dahil edilir.
  • Öyküleme, betimleme, kişileştirme, benzetme, abartma, çeşitli duyulardan yararlanma gibi anlatım teknikleri kullanılır.
  • Sanatsal metinlerde tek anlamlılık yoktur, sanatsal metinler çok anlamlıdır, her okunuşta yeni anlamlar kazanır, her okuyanda farklı izlenimler, yorumlar ve duygular bırakır.
  • Sanatsal metinlerde kelime ve cümlelerin yeri değiştirilemez.
  • Sanatsal metinler yazıldığı dönemin özelliklerinden, edebi gelenekten ve o dönemdeki her türlü gerçeklikten izler taşır.
  • Sanatsal metinler tektir, biriciktir, bir benzeri ya da aynısı yapılamaz.
  • Sanatsal metinlerde sadece görünenlere, deneysel yöntemlere, hesaplanabilir  kavramlara değil bilinmeze, geleceğe ve olabileceklere de yer verilebilir.
  • Sanat metinlerinin ayırıcı özelliklerinden biri de verilen mesajlardır. Bu mesajlar önceden belirlenmiş, kurallaştırılmış, değişmez nitelikte değildir.
  • Mesaj, metnin içyapısına sindirilmiş durumdadır ve okurun algılayıp çıkaracağı tek anlamlılıktan uzak bir ilişkiler yumağıdır.
  • Bu tür metinlerde bulunan her ögenin dış dünyada bir benzeri, bir karşılığı bulunabilir.
  • Sanatsal metinlerde okura kendi hayal gücünü kullanarak doldurabileceği boş alanlar bırakılır.
  • Sanatsal metinlerde okur anlatılanların akışına kapılıp kendini eserdeki kişilerle özdeşleştirebilir.
  • Sanatsal metinler, okura dış dünya ile bağlantılı; ancak ondan oldukça farklı bir dünya sunar.
  • Mesaj dolaylı olarak verilir.
  • Sanatsal metinlerin malzemesi dildir.
  • Sanat metinlerinin ayırıcı özellikleri
    Sanat metinlerinin ayırıcı özellikleri
  • Sanatsal metinler üç temel üzerine inşa edilir: İçerik, dil ve üslup, yapı (şekil).

Tanzimat Döneminde Roman