TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASINDAKİ ÖLÇÜTLER
Türk Edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan ölçütler şunlardır:
*DİL: Edebiyat, dille gerçekleştirilen bir güzel sanat etkinliğidir. Yani edebiyatın malzemesi dildir. Dil, edebiyatın yapı taşıdır. Dilin kültürlerin gelişmesinde ve gelecek kuşaklara aktarılmasındaki önemi adsınamaz.*DİN: Din, hem bireysel yaşantımızda hem toplumsal yaşantımızda hem de edebiyatımızda etkisi geniş olan önemli bir unsurdur. Din, dili ve kültürü derinden etkileyen toplumsal bir unsurdur. Toplumlar arasındaki kültürel farklılaşmayı sağlar. Milletimizin yaşantısında ve edebiyatımızda etkili olan dinler şunlardır:
1-İSLAM DİNİ: Atalarımız İslam dinini seçmekle sadece din değiştirmediler. Zaten geniş olan medeniyet dünyamıza oldukça geniş bir medeniyeti daha soktular. Tabi bu durum İslam dininin dilini de benimsememize neden oldu.13.yy'dan sonra edebiyatta Arapça ,Farsça hakimiyeti başladı. Edebiyatta ikilik ortaya çıktı. Divan edebiyatçıları,ortak İslam kültüründen oluşan konuları işlediler.
2-GÖKTANRI İNANCI: Türklerin benimsediği inançlardandır. Tek tanrılı bir sistemdir. Bu inanış; destanlarda, Orhun Yazıtlarında geçer. Çeşitli unsunlara kutsallık atfedilmiştir ve bu unsurlara saygı duyulur.
3-BUDİZM:Özellikle Uygur Türkleri döneminde etkilidir. Bu dinle birlikte yerleşik hayata geçilmiş ve bu değişiklik edebiyatımıza büyük ölçüde yansımıştır.
4-ŞAMANİZM:Bu dinde Şaman (Kam, Baksı) adı verilen bir dini lider vardır. Şamanlar dini törenleri yönetirler. Kam(şaman),hekim,falcı,kötü ruhlardan arındıran,av törenlerini yöneten kişidir.
*COĞRAFYA: Yaşanılan coğrafya; insanların dillerini, dinlerini, edebiyat anlayışlarını, hayata bakışlarını, dostlarını, düşmanlarını etkiler ve belirler.
*KÜLTÜREL FARLILAŞMA: Bu faktörün ortaya çıkmasında sadece din, yaşanılan coğrafya etkilidir.
*TARİHİ SÜREÇ: Tarihi dönemler konuşulan dilin farklılaşmasında etkilidir.
0 yorum: