İSİM ÇEKİM EKLERİ

Türkçede isim çekim ekleri dörde ayrılır:
Türkçede isim çekim ekleri dörde ayrılır:

1. Hâl (durum) ekleri:

a. Belirtme (yükleme) hâli (-i hâli): İsmin taşıdığı kavramın etkilendiğini belirtir. İsim kök veya gövdelerine getirilen -ı, -i, -u, -ü eki ile yapılır.
Kapıyı kapatmayı unutma, (kapı- y-1)

Arkadaşını yemeğe çağır, (arkadaşın-ı)

Evi gördü, (ev-i)

b. Yaklaşma hâli (-e, -a hâli): Adın belirttiği kavrama yöneliş, dönüş, yaklaşma belirten ektir. İsim kök veya gövdelerine getirilen -a, -e eki ile yapılır.
Eve dönmelisin, (ev-e)
Sokağa çıkma demedimmi(sokak-a)

c. Bulunma hâli (-de, -da, -te, -ta hâli): Ad ya da ad görevinde olan sözcüklere kalma, içinde olma anlamı verir. İsim kök veya gövdelerine getirilen -da, -de eki ile yapılır.

Kapıda beklemelisin, (kapı-da)

Aradığın onlarda olacak, (onlar-da)

Sınıfta ders dinlemek gerekir, (sınıf-ta)

ç. Ayrılma hâli (-den, -dan, -ten, -tan hâli): Ad ya da ad soylu sözcüklere genellikle çıkma ve ayrılma anlamı katar. İsim kök veya gövdelerine getirilen -dan, -den eki ile yapılır.

Sokaktan bir dilenci geçti, (sokak-tan)

Akşamdan hazırlandık, (akşam-dan)

Bizden biri o adamla konuşsun, (biz-den)

2. Soru eki: Adlara soru anlamı katan ektir. Soru edatı da denir.
Baban mı bu senin?

Evde mi bekliyorsunuz?

İSİM ÇEKİM EKLERİ

3. Çoğul eki: İsimlerin çoğul şekillerini oluşturur, -ler, -lar eki çoğul ekleridir. Eklendiği kelime farklı anlamlar kattığı da olur.

Çocuklar buraya gelin!

Dünyalar kadar işim var. (abartma anlamı katmış)

Sınıftaki Ali'ler ayağa kalksın. (isminde olanlar)

Nice Fatih'ler yetişti bu memlekette. (benzeri)

Amcamlar yarın bize geliyor. ('gil' anlamında kullanılarak yapım eki görevinde kullanılmıştır.)

4. İyelik ekleri: İsimlere gelerek varlık ya da kavramların kime ya da neye ait olduğunu belirtir. Fiillere getirilen şahıs ekleri ile karıştırılmamalıdır.

1.tekil kişi iyelik eki: - (i)m ev-i-m, oda-m

2. tekil kişi iyelik eki: -(i)n kardeş-i-n, oda-n

3. tekil kişi iyelik eki: (s)ı, (s)i, (s)u, (s)ü, (onun)kardeş-i, kapı-s-ı

1. çoğul kişi iyelik eki: -mız, -miz, -muz, -müz ev-i-miz, kitap-ı-mız (kitabımız)

2. çoğul kişi iyelik eki: -nız, -niz, -nuz, -nüz ev-i-niz, defter-i-niz

3. çoğul kişi iyelik eki: -leri, -ları (onların) ev-leri, (onların) kardeş-leri

Türk Dili ve Edebiyatı

İSİM ÇEKİM EKLERİ