ZİYA PAŞA (1829-1880)



ziya paşa edebi kişiliği, ziya paşanın eserleri, ziya paşanın, tercii bent, terkibi bent, ziya paşa namık kemal kavgası, ziya paşa eski yeni kavgası

ZİYA PAŞA
1829 senesinde doğan sanatçı 1880 senesinde vefat etmiştir. Ziya Paşa da diğer Tanzimat sanatçıları gibi
doğu (Divan Edebiyatı) kültürüyle yetişmiştir. “Yeni” ile “eski” arasında git-gel yaşamıştır. “Şiir ve İnşa” adlı makalesinde halk edebiyatını ve halk şiirini övmüştür. Fakat daha sonra yazdığı “Harabat” adlı divan şiiri antolojisinin ön sözünde bu defa divan edebiyatını yüceltmiştir. (Bu antolojinin yayımlanmasından sonra Namık Kemal; önce “Tahrib-i Harabat” ve daha sonra “Takip” adlı eserleriyle Ziya Paşa’nın tavrını eleştirmiştir.)

Ziya Paşa, şiirlerini divan edebiyatı nazım şekilleriyle ve genellikle de aruz ölçüsüyle yazmıştır. (Heceyle yazdığı şiirleri de vardır.) Onun bilhassa Bağdatlı Ruhî’ye nazire olarak yazdığı “Terkib-i Bend” adlı uzun şiiri ünlü ve önemlidir. Gerek sosyal gerekse metafizik konularda yazdığı şiirlerindeki ahlâkçı ve filozofça tutumuyla Ziya Paşa, divan şiirindeki “hakimane (hikemî-hikmetli) şiirin” son temsilcisi ve halk filozofu unvanını kazanmıştır. Onun bu tarz şiirlerinde geçen birçok beyit veya dizesi zamanla vecize (özdeyiş) haline gelmiştir. 
Ayinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz 
Kişinin görünür rütbe-i aklı eserinde

ZİYA PAŞANIN KİŞİLİĞİ

Ziya paşa şiirleriyle toplumdaki olumsuzlukları eleştirmiş ve felsefî konuları ele almıştır. Bu tür şiirlerinde “hak, hürriyet, adalet, ahlâk, medeniyet” gibi kavramları işlemiştir. Dönemin yöneticilerine yönelik hicivler yazmıştır. Bu hicivleri "Zafername" adlı eserinde toplamıştır. Sanatı toplum yararına kullanmaya çalışmıştır. Romantizm akımından etkilenen Ziya Paşa, Batıdan çeviriler de yapmıştır. Yurt dışında ilk Türkçe gazeteyi de (Namık Kemal’le birlikte Londra’da “Hürriyet” adıyla) o çıkarmıştır.

ZİYA PAŞA'NIN ESERLERİ
Eş’ar-ı Ziya (şiir), Harabat (antoloji), Zafername (nazım-nesir karışık hiciv), Defter-i Âmâl (hatıra), Şiir ve İnşa (makale), Veraset Mektupları (mektup), Endülüs Tarihi, Engizisyon Tarihi, Emil, Tartüf… (çeviri).
Previous Post
Next Post
Related Posts

0 yorum:

Tanzimat Döneminde Roman