Tezkire Nedir?
Çeşitli mesleklerden önemli kişilerin özellikle de şairlerin hayatlarını anlatmak eserlerinden çeşitli örnekler vermek üzeredüzenlenen eserlere "tezkire" denir.
Tezkireler genellikle üç bölümden oluşur:
1- Mukaddime (giriş):
Bu bölümde eserin sunulduğu kişiye övgüler ve eserin yazıldığı dönemdeki şiir anlayışı ve eserin yazılış amacı verilir.
2- Asıl metin:
Bu bölümde şairin hayatı, sosyal ve edebi kişiliği, eserlerinden örnekler verilir.
3 -Hâtimeden (bitiş):
Bu bölümde ise eserin bitiş tarihi, yazılış süreci, eserin yazıldığı dönemin padişahına veya önde gelen devlet adamlarına dualar, eserdeki çeşitli kusurlar için af isteği bulunur.
Tezkireler genellikle yazarının adı ile anılır.
Tezkire, Batı edebiyatındaki biyografinin karşılığı gibidir. Ancak biyografilerde nesnellik hakimken bir şairi övmek ya da yermek için yazıldığından tezkireler öznel bir bakış açısı ile kaleme alınmıştır. Tezkire yazarları, sanatçılık özelliklerinin ve sanatlarının gücünü yansıtmak için bu eserlerde çeşitli söz sanatları kullanmışlar ve ağır bir dille eserlerini yazmışlardır.
Türk edebiyatındaki ilk şairler tezkiresi Çağatay şairi Ali Şîr Nevâî’nin yazdığı "Mecâlisü’n-Nefâis"adlı eserdir. Anadolu sahasında yazılan ilk şairler tezkiresi Sehî Bey’e ait olan "Heşt Behişt" adlı eserdir. Türk edebiyatındaki tanınmış tezkireler arasında Latîfî’nin "Tezkiretü’ş-Şuarâ", Ahdî’nin "Gülşen-i Şuarâ", Âşık Çelebi’nin "Meşâirü’ş-Şuarâ", Kınalızâde Hasan Çelebi’nin "Tezkiretü’ş-Şuarâ" adlı eserleri sayılabilir.
 |
| Tezkire Nedir? |
0 yorum: